زکات فطره میهمان
225. میهمانى که فقط شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطرهاش چه مى‌‌شود؟
ج) فطره او بر عهده صاحب خانه نیست.
226. اگر انسان شب عید فطر میهمان داشته باشد و صبح متوجه شود که عید بوده؛ آیا فطره آنها بر او واجب است؟
ج) ناآگاهى از رؤیت هلال، تأثیرى در حکم پرداخت فطره ندارد لکن گذشت که فطره میهمان یک شبه بر عهده خودش مىباشد.
227. اگر میهمان فطره خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط مى‌‌شود؟
ج) در فرضى که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده میزبان ساقط مى‌‌شود.
زکات فطره فقیر
228. آیا پرداخت زکات فطره بر کسى که توان مالى ندارد، واجب است؟
ج) اگر فقیر باشد، زکات فطره بر او واجب نیست و اگر سه کیلو گندم و مانند آن و یا قیمت آنها را دارد، مستحب است آن را به عنوان زکات فطره بدهد و چنانچه افرادى تحت تکفل دارد، مى‌‌تواند آن را به قصد فطره، بین نفرات خانواده دست گردان کنند و بهتر است نفر آخر، آن را به کسى بدهد که از خودشان نباشد.
زکات فطره زن تأمین کننده مخارج زندگى
229. اگر زن به جهت نیاز شوهر، در تأمین مخارج زندگى کمک کند؛ چه کسى باید زکات فطره آنها را بدهد؟
ج) اگر زن نانخور شوهر محسوب شود، باید شوهر در صورت توانایى زکات فطره خود و همسرش را بدهد و اگر زن نانخور شوهر و کس دیگرى نباشد، باید خودش زکات فطرهاش را بدهد.
زکات فطره زن ناشزه
230. زنى که از تمکین شوهر خود دارى مىکند، آیا زکات فطره او از شوهرش برداشته مى‌‌شود؟
ج) خیر، باید شوهرش زکات فطره او را بدهد؛ مگر آنکه نان خور شخص دیگرى باشد.
عدم پرداخت فطره و تکلیف زن و فرزند
231. پدرى که زکات فطره نمىدهد، تکلیف زن و فرزند او چه مى‌‌شود؟
ج) بر آنان تکلیفى نیست و لازم نیست فطره بدهند.
جنس زکات فطره
232. زکات فطره را باید از قوت متعارف داد، یا قوت شرعى؟
ج) اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اینها داده شود، کفایت مىکند و منحصر به قوت غالب نیست.
مقدار زکات فطره
233. مقدار فطره چقدر است؟
ج) شخص باید براى خودش و کسانى که نان خور او محسوب مىشوند، براى هر نفر سه کیلو از خوراک مردم (مانند گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ذرت و یا مانند اینها) و یا پول یکى از آنها را به مستحق بدهد.
زمان کنار گذاشتن فطره
234. زمان کنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟
ج) بعد از اثبات حلول ماه شوال مى‌‌تواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عید فطر مىخواند، بنابر احتیاط واجب باید پیش از نماز پرداخت کند یا کنار بگذارد و اگر نماز عید نمىخواند، تا ظهر روز عید فطر مهلت دارد.
کنار گذاشتن فطره و تصرف در آن
235. اگر شخص فطره را کنار بگذارد، مى‌‌تواند از آن استفاده کند و بعد به جاى آن مال دیگرى بگذارد؟
ج) خیر، باید همان را که کنار گذاشته، براى فطره بدهد
پرداخت زکات فطره پیش از ماه رمضان
236. آیا جایز است پیش از ماه رمضان، فطره را به فقیر داد؟
ج) خیر، کفایت نمىکند؛ ولى مى‌‌تواند آن را به عنوان قرض به او بدهد و در روز عید فطر، طلب خود را بابت فطره حساب کند.
انتقال زکات فطره
237. جایز است زکات فطره را در شهر دیگرى بدهیم؟
ج) اگر در محل و شهر خودش مستحق پیدا نشود، مى‌‌تواند آن را به شهر دیگرى ببرد.
پرداخت زکات فطره قبل از عید
238. اگر در کشور دیگرى افراد مستحق و نیازمندترى باشند، آیا پرداخت زکات فطره چند روز قبل از عید براى رساندن به این مستحقّین جایز است؟ اگر این کار به‌صورت تلفنى به شخصى باشد که وقتى به کشورم بازگشت معادل آن‌چه را به مستحقین داده به وى بدهم، چه‌طور؟
ج) وکیل کردن دیگرى جهت پرداخت فطریه از طرف شما مانعى ندارد، و در وکالت بین آن‌چه ذکر شد تفاوتى وجود ندارد؛ ولى واجب است زکات فطره در وقت خودش داده شود.
فراموشى در پرداخت زکات فطره
239. فراموش کرده‌ایم زکات فطره بپردازیم، حکم آن چیست؟
ج) اگر زکات فطره نپرداخته‌اید، از شما ساقط نمى‌‌شود و واجب است آن را ـ بدون نیّت ادا یا قضا ـ جدا کرده و بپردازید.
کیفیت پرداخت زکات فطره
240. آیا زکات فطره را مى‌‌توان به خانواده فقیر غیر متدین داد؟
ج) در زکات فطره، عدالتِ گیرنده لازم نیست؛ ولى به کسى که آشکارا گناه کبیره انجام مىدهد، بنابر احتیاط نباید زکات فطره داد.
پرداخت زکات فطره به واجب النفقه
241. آیا پدر مى‌‌تواند زکات فطره را به فرزند دانشجوى خود که محتاج است، بدهد؟
ج) اگر فرزندان فقیر باشند، پدر و مادر باید مخارج واجب آنان را بپردازند و نمى‌‌توان چیزى از زکات فطره را بابت مخارج زندگى به آنها داد ولى براى اداى دین و یا مایحتاجى که تأمین آن بر پدر واجب نیست اشکال ندارد.
جمع‌آورى فطریه و توزیع مساوى بین فقرا
242. ما ـ به عنوان مؤسسه خیریه کمک به فقرا و ایتام ـ بعد از نماز عید در مسجد جامع روستا زکات فطره را جمع‌آورى مى‌‌کنیم. همچنان‌که مى‌‌دانید قیمت هر صاع(سهم) متفاوت هست. آیا مى‌‌توانیم کل مبالغى را که به ما مى‌‌رسد جمع کرده و سپس به‌صورت مساوى بین فقرا تقسیم کنیم. مثلاً به یک فقیر بیست صاع و نصف یا کمتر و بیشتر از نصف بدهیم؟
ج) احتیاط واجب آن است که به فقیر کمتر از یک صاع یا قیمتش داده نشود، هرچند جماعتى باشند که مقدار فطریه به همه آنان نرسد؛ و جایز است که به هر فقیر چند صاع بلکه به مقدار مخارج سالش داده شود. و احتیاط واجب آن است که بیش از مخارج یک سال به فقیر ندهند و او هم بیشتر نگیرد.
پرداخت زکات فطره به خویشاوندان
243. آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
ج) مى‌‌تواند به عنوان هدیه بدهد و لازم نیست به او بگوید زکات فطره است؛ ولى باید در نیّت قصد زکات کند.
244. آیا دادن فطریه به برادر جایز است؟
ج) اگر فقیر باشد جایز است؛ بلکه اختصاص زکات فطره به خویشاوندان و همسایگان و کسانى که به‌خاطر دین ترک وطن کردهاند و فقها و خردمندان و غیر آنها که داراى امتیازاتى باشند، مستحب است.
مصرف زکات فطره در امور فرهنگى
245. آیا جایز است زکات فطره را در امور فرهنگى و مذهبى که باعث نشر معارف دین مى‌‌شود صرف کرد؟
ج) صرف زکات فطره در راه نشر معارف دین اشکال ندارد؛ ولى احتیاط این است که آن را به فقیر بدهند.
فطریه سادات
246. همسرم از سادات مى‌‌باشند با توجه به اینکه فطریه ایشان به عهده اینجانب مىباشد و من نیز سیّد نیستم و با عنایت به اینکه فطریه سادات جداگانه دریافت مى‌‌شود آیا فطریه مربوط به همسرم را در محل فطریه سادات باید قرار داد؟
ج) ملاک در پرداخت فطریه معیل (پرداخت کننده فطریه) است نه عیال، بنابراین شما نمى‌‌توانید فطریه خود را به سیّد بپردازید هر چند همسر شما از سادات باشد.
پرداخت فطریه به سادات فقیر
247. آیا فطریه را به سادات فقیر مى‌‌توان داد؟
ج) غیر سادات نمى‌‌توانند به سادات فطریه پرداخت نمایند.
مصرف زکات فطره در درمان بیمار مستمند
248. اگر شخصى وضع مالى خوبى ندارد و براى مداواى بیمارى دختر بچه‌اش که هزینه زیادى دارد نیازمند پول است، آیا زکات فطره به او تعلق مى‌‌گیرد؟ و اگر بعداً معلوم شود که اصلاً او مستحق نبوده حکم چیست؟
ج) اگر فقیر است، زکات فطره بر او واجب نیست و مى‌‌توانید زکات خود را به او بدهید و اگر بفهمید فقیر نبوده چنانچه مالى را که به او داده‌اید از بین نرفته باشد، مى‌‌توانید پس بگیرید و به مستحق بدهید و اگر نتوانید پس بگیرید، باید از مال خودتان فطره را بدهید.
نماز عید فطر
249. به نظر جناب‌عالى، نماز عید فطر و قربان و نماز جمعه، از کدام نوع از واجبات است؟
ج) در عصر حاضر نماز عید فطر و قربان واجب نیست، بلکه مستحبّ است، ولى نماز جمعه واجب تخییرى است.
امامت نماز عید از طرف غیر منصوب
250. آیا در حال حاضر و بسط ید ولى فقیه، اقامه نماز عید فطر و قربان فقط توسط ولى فقیه و نمایندگان وى که مجاز به اقامه هستند باید انجام شود یا این که ائمه جماعات هم در مساجد و جاهاى دیگر مى‌‌توانند اقامه نمایند؟
ج) اقامه نماز عید براى غیر منصوبان از طرف ولى فقیه به قصد رجا، نه به قصد ورود، اشکال ندارد اگرچه بهتر است که غیر از منصوب از طرف ولى فقیه کسى متصدّى اقامه‌ى آن نشود.
اقامه نماز عید توسط ائمه جماعات مساجد
251. در گذشته معمول بودکه هر امام جماعتى نماز عید فطر را در مسجد خودش اقامه مىکرد، آیا در حال حاضر اقامه نماز عید فطر و قربان توسط ائمه جماعات جایز است؟
ج) جایز است نمایندگان ولى فقیه که از طرف وى مجاز در اقامه نماز عید هستند و همچنین ائمه جمعه منصوب از طرف او نماز عید را در عصر حاضر به‌صورت جماعت اقامه نمایند، ولى احوط این است که غیر آنان آن را فرادى بخوانند و به جماعت خواندن آن به قصد رجاء نه به قصد ورود، اشکال ندارد. بله، اگر مصلحت اقتضا کند که یک نماز عید در شهر برگزار شود، بهتر است که غیر از امام جمعه منصوب از طرف ولى فقیه، کسى متصدى اقامه آن نشود.
گفتنِ اقامه قبل از نماز عید فطر
252. آیا نماز عید فطر اقامه دارد؟
ج) اقامه ندارد.
253. اگر امام جماعت براى نماز عید فطر، اقامه به‌جا آورد، نماز او و سایر نمازگزاران چه حکمى دارد؟
ج) به صحّت نماز عید امام جماعت و مأمومین ضررى نمىرساند.
رسیدن به رکعت دوم نماز جمعه یا عید
254. اگر کسى به رکعت دوم نماز عید فطر یا قربان و رکعت دوم نماز جمعه برسد چه وظیفه‌اى دارد؟
ج) باقى نماز را خودش به‌جا آورد.
کم یا زیاد کردن قنوتهاى نماز عید
255. آیا کم و زیاد کردن قنوتهاى نماز عید باعث بطلان آن مى‌‌شود؟
ج) اگر مراد از کم و زیاد نمودن، کوتاه یا طولانى خواندن قنوتها است این کار موجب بطلان نمى‌‌شود و اگر مراد کم یا زیاد نمودن تعداد آنها است، باید نماز را همان‌طور که در کتب فقهى بیان شده، به‌جا آورد.
شک در قنوت نماز عید
256. اگر شخصى در تعداد قنوتهاى نمازهاى عید سعید فطر و قربان شک کند که آیا پنج قنوت خوانده یا چهار قنوت، نمازش چه حکمى دارد؟
ج) اگر از محل آن تجاوز نکرده، بنا را بر اقلّ بگذارد.
تأخیر انداختن عید براى حفظ وحدت
257. آیا جایز است براى حفظ وحدت نماز عید را تا روز بعد تأخیر انداخت؟ مخصوصاً که برخى روایات دلالت بر جواز اقامه نماز عید در روز دوم و سوم دارند.
ج) به‌هرحال، انجام آن به قصد رجا در روز دوم مانعى ندارد.
قضاى نماز عید فطر
258. آیا نماز عید فطر قضا دارد؟
ج) قضا ندارد.
